Słownik biograficzny Księstwa Cieszyńskiego [kartoteka]
Jan MILIKOWSKI
*1782 (Oldrzychowice) †16 VIII 1866 (Lwów)
Księgarz we Lwowie, wydawca.
Uczył się w szkole ludowej w Końskiej, później w gimnazjum w Podolińcu na Spiszu, następnie w Preszburgu. Później przez krótki czas miał być nauczycielem w Końskiej; w literaturze czasami błędnie się datuje ten fakt na 1791 (J. Macura) albo na 1792 rok (Paweł Łaboj w kronice szkolnej).
W 1803 roku osiedlił się we Lwowie. Zatrudnił się najpierw jako uczeń, później pomocnik księgarza Karola Gottlieba Pfaffa. W 1815 roku wyjechał do Berlina, gdzie przez dwa lata praktykował w księgarni Augusta Kühna. Po powrocie do Lwowa został kierownikiem księgarni Pfaffa. W 1822 roku założył z Ignacym Kuhnem księgarnię nakładową, później otworzyli filie w Tarnowie (1824) i Stanisławowie (1828). M. M. wykupił filie stanisławowską w 1833 i tarnowską w 1834 roku, a od marca 1847 roku prowadził księgarnię pod własnym nazwiskiem.
Był ceniony jako wydawca. „We Lwowie okazałymi wydaniami odznacza się Jan Milikowski” [Kazimierz Władysław Wójcicki, Historyja literatury polskiej w zarysach, t. 1, Warszawa 1845, s. 53]. W 1833 roku w Paryżu bezskutecznie próbował nabyć od Adama Mickiewicza prawo pierwodruku Pana Tadeusza. W 1834 roku został aresztowany i oskarżony o zdradę. Wprawdzie w 1837 roku umorzono sprawę, ale M. nadal był nękany przez władze austriackie rewizjami, konfiskatami książek i grzywnami. W 1849 roku wycofał się z zawodu. Był inwigilowany do 1860 roku.
Z jego inicjatywy w 1848 roku powstało Towarzystwo Księgarzy, Antykwarzy i Drukarzy we Lwowie; najpierw był jego wiceprezesem, później prezesem.
„O naszem Śląsku jako kraju rodzinnym nie zapomniał Milikowski aż do zgonu swego” („Gwiazdka Cieszyńska”). Wspierał książkami Bibliotekę Polską w Cieszynie (1849), Bibliotekę Ludu Kraju Cieszyńskiego (1850) i gimnazjum ewangelickie w Cieszynie (1861).
Wspomnienie pośmiertne
„Gwiazdka Cieszyńska”, nr 16 z 18 IV 1868, s. 131–132.
Opracowania
Ludwik Brożek, O Janie z Oldrzychowic Milikowskim i jego kontaktach z Lelewelem, Mickiewiczem i krajem, „Kalendarz Zwrotu” 1956, s. 78–90 [błędna data ur.].
Andrzej Kempa, Marian Tyrowicz, Milikowski Jan (1781–1866), księgarz, wydawca, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 21, 1976, s. 219–220 [błędna data ur.].
Józef Golec, Stefania Bojda, Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 2, Cieszyn 1995, s. 146 [błędna data ur.].
Мihajlo Кrìl', Knyhowydawnycza dijalnistʹ Jana Millikowśkoho [Михайло Кріль, Книговидавнича діяльність Яна Мілліковського], „Res Historica” 26, 2008, s. 49–61.
Michael Morys-Twarowski, (Pra)Zaolzie. 102 szkice biograficzne, Czeski Cieszyn 2022, s. 38.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz