Słownik biograficzny Księstwa Cieszyńskiego
Wstęp
Księstwo Cieszyńskie nie doczekało się swojego obszernego słownika biograficznego w znaczeniu zestawienia biogramów osób działających na jego terenie między 1290 a 1920 rokiem oraz z jego terenu pochodzących (Nachrichten von Schriftstellern und Künstlern aus dem Teschner Fürstenthum Leopolda Szersznika [Teschen 1810]), pierwszy cieszyński słownik biograficzny, skupiał się na osobach związanych z szeroko rozumianą kulturą).
Mamy do dyspozycji słowniki biograficznego skupiające się na Śląsku Cieszyńskim, czyli na obszarze Księstwa Cieszyńskiego w granicach ukształtowanych po pierwszej wojnie śląskiej w 1742 roku. W efekcie pojawiają się problemy metodologiczne: pominięcie osób działających w Księstwie Cieszyńskim w granicach sprzed 1742 roku oraz dyskusyjność ujmowania osób związanych z terenami na obrzeżach Śląska Cieszyńskiego. Trudno stwierdzić, czy osoba działająca w drugiej połowie XX wieku w Ostrawie czy Bielsku-Białej jest związana ze Śląskiem Cieszyńskim czy już nie. Opieranie się na granicy sprzed 1920 roku jest obarczone grzechem ahistoryzmu. Oczywiście, nie znaczy to, że nie należy opisywać osób działających po 1920 roku, ale pytanie, czy kategoria Śląsk Cieszyński jest najbardziej fortunna?
Pomijając pionierski Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej Józefa Golca i Stefanii Bojdy (t. 1–3, Cieszyn 1993–1998; [t. 4] Suplement, Cieszyn 2014), pozostałe wydawnictwa biograficzne albo skupiają się na pewnych częściach regionu, albo dotyczą określonych grup zawodowych. (Dostępny online Elektroniczny Słownik Biograficzny Śląska Cieszyńskiego, wbrew nazwie, nie jest słownikiem, lecz bardziej bazą bibliograficzną, niezwykle użyteczną).
Aby Słownik biograficzny Księstwa Cieszyńskiego był użyteczny, musi być obszerny. Powinien obejmować kilka tysięcy biogramów, optymalnie około 10 tysięcy. Nie chodzi wszak o zbiór stu biogramów i przepisanie powszechnie znanych faktów z życia postaci w rodzaju Przemysława Noszaka czy Pawła Stalmacha. Chodzi o stworzenie – by posłużyć się frazą opisującą Polski słownik biograficzny – monumentalnej historii niezwykłego regionu przez pryzmat indywidualnych losów ludzkich.
Realizacja takiego projektu wymaga stworzenia zespołu badawczego, wsparcia instytucjonalnego i grantowego. Obecnie słowniki biograficzne nie są modne w środowisku historycznym, a – co pokazał przykład projektu stworzenia Słownika biograficznego Księstwa Cieszyńskiego – nawet komplet pozytywnych recenzji rekomendujących finansowanie nie gwarantuje w naszych agencjach grantowych otrzymania finansowania.
Stąd moja decyzja, aby roboczą kartotekę [dalej: Kartoteka SBKC], zbieraną od 2000 roku, stopniowo opracowywać i publikować w internecie. Nawet jeżeli nie stanie się punktem wyjścia do stworzenia Słownika biograficznego Księstwa Cieszyńskiego, to powinna służyć wszystkim zainteresowanym historią regionu, w tym badaczom akademickim i genealogom.
Kartoteka SBKC jest tworzona równolegle do biogramów genealogicznych, stąd część osób będzie miała jednocześnie notkę w ramach Kartoteki SBKC i biogram genealogiczny. Nie są to w żadnym wypadku duble, zachodzi między nimi logiczny stosunek niezależności.
Kartoteka SBKC: Litera E
Kartoteka SBKC: Litera I
Kartoteka SBKC: Litera Ł
Kartoteka SBKC: Litera O
Kartoteka SBKC: Litera V
Kartoteka SBKC: Litera Ż
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz