Słownik biograficzny Księstwa Cieszyńskiego [kartoteka]
Edward (Eduard) TOMANEK (TOMÁNEK)
*6 X 1846 (Josefovice) †20 IX 1910 (Cieszyn)
Nauczyciel, dyrektor niemieckiego gimnazjum w Cieszynie.
„Stosunki te zmieniły się w r. 1892, gdy po lojalnym dyrektorze Józefie Werberze objął kierownictwo zakładu zrenegaciały Czech Edward Tomanek. Ten zaraz po przybyciu do Cieszyna zaczął się głośno odgrażać: Das polnische Nest in meiner Anstalt mufi ich aushehen. Ciągle szpiegował młodzież polską, zapędzał się nawet do lokalu Czytelni Ludowej i próbował w wszelki możliwy sposób wyśledzić, w którem miejscu w soboty Polacy urządzają swoje zgromadzenia. Gdy wreszcie mniemał, że już ma wszystkie nici w swojem ręku, wezwał dnia 5 października 1893 dwóch członków Jedności: Jana Galicza z ki. VI. i Władysława Michejdę z ki. VIII. do kancelarji, oświadczył im, że wie wszystko, że zebrania odbywają się naprzemian w Sibicy i Cieszynie (co się zgadzało), że się tam omawia sprawy narodowe, a nawet religijne i polityczne, i domagał się od nich, grożąc wykluczeniem z zakładu, ażeby się przyznali, że należą do tej organizacji i wydali resztę kolegów. Wezwani uczniowie nie dali się jednakże żadnemi groźbami zastraszyć i na każde zapytanie dyrektora odpowiadali kategorycznem „nie”, gdyż wiedzieli, że nie może on mieć w ręku żadnych dowodów na piśmie, bo statut i pamiętnik znajdowały się w bezpiecznem ukryciu” [Jan Galicz, Historja ruchu narodowego wśród młodzieży szkół średnich Ks. Cieszyńskiego, Cieszyn 1926, s. 16–17].
Wspomnienie pośmiertne
„Ślązak”, nr 40 z 1 X 1910, s. 4.
Opracowania
Stefan Król, Szkoły średnie na Śląsku Cieszyńskim do II wojny światowej, [w:] Język – szkoła – przestrzeń jako determinanty rozwoju kultury Śląska Cieszyńskiego = Jazyk – škola – prostor jako determinanty kulturního vývoje Těšínského Slezska, red. Marzena Bogus, Czeski Cieszyn 2012, s. 124–125.
Michael Morys-Twarowski, Dzieje rodu Tomanków ze Śląska Cieszyńskiego od XVII do początku XX wieku, Chorzów 2020, s. 18.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz