Słownik biograficzny Księstwa Cieszyńskiego [kartoteka]
Franciszek CZERWENKA
*1822? (Loštice / Loszyce, Morawy) †3 V 1904 (Pogwizdów)
Genealogia
Nauczyciel w Strumieniu (7 lat), później w Pogwizdowie (38 lat).
Należał do Czytelni Ludowej w Cieszynie [„Sprawozdanie z czynności Czytelni Ludowej w Cieszynie” 1868].
„Aczkolwiek był Czechem z pochodzenia, umiał jednak pokochać nasz lud polski pomiędzy którym pracował, przejąć się pragnieniami jego duszy i zrozumieć jego ideały. To zrozumienie stanowiło przyświecającą gwiazdę jego wychowawczej pracy. Nie oglądał się na wskazówki germanizatorskich zachcianek, lecz pielęgnował język polski i rodzime skarby powierzonej mu młodzieży. U nas dlatego może mniej kaprali i frajtrów, jak w innych gminach, ale za to więcej charakterów, którzy umią czcić i szanować, co swojskie. Nie tylko jako nauczyciel położył śp. zmarły mąż wielkie zasługi dla naszej wioski, lecz pracował zarazem jako sekretarz gminny i organista kościoła parafialnego z wielką gorliwością i poświęceniem się. Po 45-letniej natężonej i mozolnej pracy, styrany na zdrowiu i siłach, wstąpił w stan odpoczynku. Lecz i tutaj nie zapomniał o potrzebach ludu, z którym żył i zajmował się gorliwie dla Śląska tak pożądaną instytucyą Macierzą Szkolną, którą materyalnie i moralnie popierał, której był członkiem założycielem” („Gwiazdka Cieszyńska”).
Wspomnienie pośmiertne
„Gwiazdka Cieszyńska”, nr 19 z 7 V 1904, s. 5.